بر خلاف توسعه گسترده حمل و نقل ریلی در سراسر قاره صنعتی و سبز اروپا، هنوز یک کشور وجود دارد که نه تنها از ریل بهره ای نبرده، بلکه برنامه ای برای ساخت خطوط ریلی نیز ندارد. بر خلاف توسعه گسترده حمل و نقل ریلی در سراسر قاره صنعتی و سبز اروپا، هنوز یک کشور وجود دارد که نه تنها از ریل بهره ای نبرده، بلکه برنامه ای برای ساخت خطوط ریلی نیز ندارد. به گزارش تین نیوز به نقل از پایگاه خبری ریل نیوز، حمل و نقل ریلی بنا به دلایل مختلف، از ایمنی گرفته تا هزینه سفر دست کم در قاره اروپا از طرفداران ویژه ای برخوردار است. میزان استقبال شهروندان و دولت های اروپایی از حمل و نقل ریلی تا جایی است که اتحادیه اروپا در حال حاضر، سرمایه گذاری های سنگینی برای اتصال ریلی کشورهایی چون دانمارک به سایر خشکی های منطقه یورو از جمله سوئد به تصویب رسانده است. اما علی رغم علاقه اروپایی ها به استفاده از ریل برای سفر و یا حمل بار، هنوز یک کشور اروپایی باقی مانده که نه تنها هیچ ریل و ایستگاه ریلی ندارد؛ بلکه برنامه ای برای راه اندازی هیچگونه قطاری در آینده نیز نداشته و از این وضعیت نیز راضی به نظر می رسد! در ادامه با این کشور و دلایل رویگردانی مردم آن از حمل و نقل ریلی آشنا خواهیم شد.
ایسلند، سرزمین ریل ستیزان در شمال اروپا! کشور ایسلند با مساحتی نزدیک به بلغارستان یا مجارستان، هنوز هیچ گونه احساس نیازی به ریل و حمل و نقل ریلی برای خود نمیبیند. تمام پروژه های بزرگ ریلی تعریف شده در این کشور برای آخرین بار در سال ۱۹۲۸ برای همیشه تعطیل شده و دیگر کسی سراغ باز تعریف یا عملیاتی سازی آنها نرفته است. امروز، تنها یک لکوموتیو به عنوان نماد قدمت ایسلند از آن دوران باقی مانده که در مرکز پایتخت این کشور یعنی ریکیاویک قرار داده شده است.
با این حال، جمعیت ۳۰۰ هزار نفری ایسلند همچنان ترجیح می دهند به جای ریل، از جاده برای حمل و نقل مسافر و بار خود استفاده نموده و بر خلاف سایر بخش های جهان، جاده را امن تر از ریل می دانند! پس اگر قرار باشد به سرزمین «یخ و آتش» سفر کنید، باید بدانید که تنها وسیله حمل و نقل عمومی برای گشت و گذار در ایسلند جاده بوده و خبری از قطارهای سریع السیر متداول در نقاط دیگر اروپا در ایسلند نیست.
ایسلند، سرزمین بدون ریلِ شمال اروپا!
اکنون باید به این سوال مهم پاسخ داد که علی رغم مزایای واضح حمل و نقل ریلی در برابر جاده، چرا ایسلندی ها علاقه ای به استفاده از ریل نداشته و پروژه های مطالعاتی مربوط به احداث زیرساخت های ریلی خود را نیز برای همیشه تعطیل کرده اند؟ ایسلند به عنوان یکی از عجیب ترین نقاط جهان به لحاظ جاذبه های گردشگری بی نظیر، پوشیده از آتشفشان ها، گسل ها و همچنین کوه های سراسر پوشیده از یخ است. البته این کشور کم جمعیت از نخستین نقاط اروپا در آغاز پروژه های ریلی به حساب می آید که نشانگر علاقه مردم به این شاخه از حمل و نقل است. تنها پروژه ریلی کوچک ایسلندی ها مربوط به یک خط منتهی به معدن سیمان در این کشور بود که به دلیل رانش زمین جان سه تن از کارگران مشغول به ساخت خط ریلی را با خطر جدی مواجه کرده و این پروژه را نیز با تعطیلی دائمی مواجه نمود. همین موضع باعث شد تا پیشنهاد ساخت هرگونه خط ریلی در ایسلند برای همیشه ملغی اعلام شود. اما این تنها خاطره تلخ ایسلندی ها از خط ریلی نیست. اوایل قرن بیستم، در حادثه ای مشابه و البته به مراتب وحشتناک تر، یک قطار ایسلندی به همراه خط ریلی زیر چرخ های خود به دلیل رانش سهمگین زمین، در داخل یک گسل بزرگ فرو رفته و از بین رفت.
هر وقت پرواز خوک ها را دیدی، ساخت خط ریلی در ایسلند را نیز خواهی دید دولت ایسلند در اوایل دهه ۲۰۲۰ میلادی نیز طرحی ارائه کرد که بر اساس آن، قرار بود یک خط ریلی سریع السیر از مرکز ریکیاویک پایتخت این کشور تا فرودگاه این شهر ساخته شود. دولت به دنبال این بود تا علاوه بر مدرن سازی شبکه حمل و نقل خود، از این راه بتواند جاذبه های گردشگری ایسلند را نیز افزایش دهد. قرار بود این خط ریلی که پیمانکاری ساخت آن به شرکت مشهور «لاوا اکسپرس» سپرده شده بود؛ در سال ۲۰۲۵ آغاز به کار نموده و نخستین مسافرین خود را از فرودگاه به مرکز شهر منتقل نماید. اما این پروژه که کار طراحی و ساخت آن از سال ۲۰۲۲ آغاز شده بود، به دلیل شیوع کرونا و مشکلات اقتصادی ناشی از آن و همچنین، مشکلات ایمنی ناشی از افزایش فعالیت آتشفشان های بزرگ ایسلندی به حال تعلیق درآمده و نشریه ایسلند دیلی در گزارشی اعلام کرد که ساخت پروژه مذکور به این زودی آغاز نخواهد شد. پس از اعلام این خبر، مردم ایسلند که چشمشان از ساخت این پروژه ریلی آب نمیخورد، لطیفه ای برای این حادثه ساختند که دهان به دهان می چرخید: «هر وقت پرواز خوک ها را دیدی، ساخت خط ریلی در ایسلند را نیز خواهی دید»!
از سوی دیگر، بسیاری از بخش های ایسلند خالی از سکنه بوده و بیش از پنجاه درصد مردم این کشور در پایتخت زندگی می کنند. همین امر نیز باعث شده تا ساخت خط ریلی و دیگر اقسام حمل و نقل عمومی بین شهری، از اولویت های دولت حذف شده و علاقه ای به این موضوع نشان ندهد.امروزه تمامی گردشگران خارجی به خوبی می دانند که به احتمال زیاد، هیچ وقت خبری از ساخت خطوط ریلی در ایسلند نخواهد شد. مردم این کشور نیز با حمل و نقل جاده ای به خوبی کنار آمده و از سال ۱۹۰۴ که نخستین خودرو وارد ایسلند شد، علاقه زیادی به استفاده از خودروی شخصی خود نشان داده اند. شاید طی دهه های آتی، ایسلند به تنها کشور جهان تبدیل شود که کاملا از حمل و نقل ریلی بی بهره بوده و این موضوع نیز می تواند به جاذبه های گردشگری این کشور اضافه شود!
